Ç.G.U. Özge Selçuk Bozkurt
Çocuk Gelişim Danışmanlığı
&
Oyun Terapisi




Çocuklarda Atma Davranışı
(Aslında buna ilk 18ay için "atma oyunu" demek daha olacaktır.👼🏼)
Çocukların Dünyayı tanıma ve oyun döneminde (0-18 ay) atma davranışının olması gayet normal ve doğaldır. Bebekler tutma refleksinin kaybolmasıyla (3. ay) nesneleri alır, yakalar, sallar, tutar tekrar atar...vb motor etkinliklerdeki bu oyun dönemine has özelliklerdir. İşte elindeki nesne ve yerçekimi arasındaki ilişkiyi keşfetti demektir.
2 yaşından önce: İş, balkondan atma ve zarar verme boyutuna gelince aileleri haklı olarak telaşlandırır. İki yaş öncesinde tam olarak sebep-sonuç ilişkisi gelişmemiştir. O yüzden sonucunu bilemediği için her bulduğu nesne ile atma davranışını test ederek deneyim kazanacaktır.
- Önce keşfetme amaçlı mı, yoksa hakikaten zarar verme amaçlı mı bir tespit etmek gerekir.
- Çocuk attığı nesneyi düşene kadar ya da yuvarlanıp durana kadar izliyor mu?
- Yoksa atıp kaçıyor, yeni atacak nesneler aramaya mı koyuluyor ?
- Bir oyuncakla ilgilenirken yeni bir oyuncak gördüğünde mi elindekini atıp/bırakıp yenisini almak istiyor?
- Bunu sizce bir oyun haline mi getirdi?
- Kişilere mi atma eğilimi içinde? Bunu kasti, can acıtma amaçlı mi yapıyor yoksa dikkat çekmek için mi?
-Derdini anlatamadığı için mi birşeyleri attığını düşünüyorsunuz?
-Öfke patlaması mı?
- Sinirlerinizi zorlamaya mı çalıştığını düşünüyorsunuz? Yani size inat mı yapıyor?
Bu dönemde evet, onu eğlenceli bir aktiviteden alıkoyduğunuz için meydan okuma olarak da yapıyor olabilir;
ya da daha önce attığı bardak kırılmıştı bu hafif bardak da aynı etkiyi yaratacak mı bi ona bakmaya çalışıyordur.
Attığı top zıplamıştı, acaba bu yemek kaşığı da zıplayacak mıdır?
İşte bunları bir süre deneyimlemeden vazgeçmeyecektir. Sıkıntılı bir dönem, ama unutmayın çocukların her dönem keşfettiği bir şeyler illa ki olacaktır. Bu da geçecektir, sabrınız tükenmeden inşallah!;)
⭐️ Peki Ne Yapmalı?
Siz de bir süre bu "atma" oyununa katılın. Birden bire kesemeyecektir bu davranışı,o halde doğru bir şekelide bu eylemi amaçlı bir oyuma çevirebilirsiniz. Yani onun atmasına izin verdiğinizi göz yumduğunuzu gösterin ama şartlarınızı da ortaya koyun,oyunu başlatın:)
👍 "Evet atabilirsin ama sadece topları" diyerek hem sadece topların atılabileceğini vurgulamış hem de bu eyleme izin verdiğiniz; sürekli "atma" demediğinizi göstermiş olursunuz. Evde kolay ulaşılabilir yerlerde hemen müdahale edebilmeniz için toplar, balonlar bulundurabilirsiniz.
⭐️ Bu benim denediğim ve başarılı olduğum bir yöntemdir. Çocuk atma eylemine girdiğini farkettiğinizde, hızlı bir şekilde "aa demek atarak oynamak istiyorsun, hadi o halde topları atalım birbirimize" dediğimde çocuğun ilgisini daha hareketli olan bir "atma oyununa" çekmiş ve atılması için top ya da balonu kullanarak nelerin atılarak oynandığına yönelik bir çalışma yapmış olmaktayız böylece;)
👍 "Evet oyuncaklarını atabilirsin ama sadece oyuncak sepetinin içine." Diyebilir atması için hedef göstermiş olabilirsiniz. Ama Öyle uzaktan fırlatarak değil, örnek olalım, İçine tam girebilmesi için yakınlaşarak atalım ama ;)
👍🏻 Özellikle anne babasının ilgisini istedikleri zamanda (paylaşılamayan tek ilgi onlarınkidir çünkü), anlatamadığı ya da anlamadığınızı düşündüğü bir durumda çocukların öfkesini size birşeyler atarak/vurarak ceza (!) verdiğini düşünülebilir. Öncelikle atmayı farkettiğiniz anda bundan hoşlanmadığınızı yüz ifadenizle ve sözel olarak dile getirin, gülmeyin. Onun neye sinirlendiğini anlamaya çalışın ve onu anladığınızı sözel olarak söyleyin, sarılarak hissettirin. Çocuklar anlaşıldıklarını hissettikleri an daha sakin olacaklardır. Öfkelendiğinde bunu eşyalardan ve kişilerden çıkarmaması gerektiğini kavratmak zaman alabilir, sabırlı olun.
👐🏻Balkondan aşağı atma davranışı 18-24 ay civarında normal kabul edilebilir. Bu dönemde çocuk kendini eline bir nesne alıp balkona giderek önceden belli etmektedir. 2,5 yaşından sonra sebep-sonuç ilişkisi ve oyuncakları amacına uygun olarak kullanma daha net olarak gelişmeye başladığından bu dönemdeki atma davranışı keşif değil, ilgi çekmek veya birine tepki, öfke olarak düşünülebilir. Sorunun kaynağının ne olduğu iyi belirlenmeli, ( neden dikkat çekmek istiyor ya da neden öfkeli) ona göre soruna odaklanılmalıdır. Sorun çözülürse, öfkeyi atarak yansıtma davranışı da sönecektir.
3 yaşı geçtikten sonra hala bu davranış devam ediyorsa bu durum öfkenin başka nesneye yansıtılması boyutunda ise, öfke kontrolü konusunda davranışsal ve eğitimsel bir müdahale bulunulması gerekecektir. Bir çocuk gelişimi ve eğitimi uzmanından ya da bir psikologdan destek alabilirsiniz.
Çocuk Gelişimsel ve Pedagojik Danışman
Özel Eğitim Uzmanı
Oyun Terapisti